Multiple Intelligences

Profesor Howard Gardner jest neuropsychologiem pracującym w Harvard University, laureatem ponad 20 doktoratów honoris causa uniwersytetów na całym świecie. Jest autorem teorii inteligencji wielorakich (Multiple Intelligences Theory). Rozumie pojęcie inteligencji w sposób alternatywny do funkcjonujących powszechnie od 1905 roku (czyli od początków badań nad inteligencją) koncepcji. Koncepcje psychometryczne przyjmują za słuszne mierzenie inteligencji za pomocą testów, ich zwolennicy wierzą, że nasze szczęście i sukcesy zależą od wyników „magicznego” pomiaru, czyli IQ. Howard Gardner uważa, że inteligencja nie jest jednorodna, że nie można jej zmierzyć za pomocą testu.

Badania prowadzone przez tego amerykańskiego neuropsychologa zrewolucjonizowały sposób myślenia o inteligencji człowieka, ale także o edukacji. Każdy z nas jest wyjątkowy. Ma swój indywidualny wachlarz możliwości, który może rozwijać przez całe życie. Każdy z nas ma swoje mocne i słabsze strony. Możemy rozwijać zarówno te mocne, zwane także zdolnościami, czy talentami, jak i te „słabsze” inteligencje. Dysponujemy w XXI wieku wiedzą, w jaki sposób to robić, jak można wspomagać swój rozwój osobisty. Wiemy, w jaki sposób korzystać z tego potencjału, w który jesteśmy wyposażeni.

Howard Gardner jest przeciwny wykorzystywaniu tradycyjnych testów mierzących inteligencję, choć dopuszcza możliwość korzystania ze standaryzowanych narzędzi pomiaru do oceniania pewnych aspektów rozwoju człowieka. Podkreśla jednak, że narzędzia te nie mogą mieć dominującego wpływu na przeprowadzoną ocenę naszych możliwości. Wszystkie typy inteligencji (a na dzień dzisiejszy Gardner udowadnia istotnie ośmiu, choć prace nad udowodnieniem kolejnej są mocno zaawansowane) wzajemnie na siebie oddziałują, uzupełniają się, przenikają – tworząc specyficzny dla jednostki układ, tzw. profil inteligencji. Profil ten jest dynamiczny, rozwija się intensywnie szczególnie w pierwszych latach życia i edukacji.

Howard Gardner w pierwszej swojej pracy opisał siedem inteligencji: językową, matematyczno-logiczną, ruchową, wizualno-przestrzenną, muzyczną, interpersonalną i intrapersonalną. Badania przyniosły dowody na istnienie ósmej inteligencji zwanej przyrodniczą. Obecnie mówi się o dziewiątej (duchowej, refleksyjnej), a badacze są bliscy udowodnienia jej istnienia. Osiągając kompetencje w danej dziedzinie wykorzystujemy kombinację co najmniej kilku, a czasami wszystkich inteligencji. Określenie profilu inteligencji człowieka, czyli układu naszych mocnych i słabych stron, poznanie jak (w jaki sposób) jesteśmy zdolni pozwala rozwijać i wykorzystywać cały wachlarz naszych możliwości. „Wszyscy mamy pełen wachlarz inteligencji, to właśnie czyni nas ludźmi”. Ta myśl Howarda Gardnera zainspirowała powstanie symbolu graficznego koncepcji Wielointeligentnej edukacji (autorkami koncepcji są Aldona Kopik i Monika Zatorska) w postaci wachlarza.

Poznanie mocnych stron dziecka, jak i jego słabszych obszarów funkcjonowania pomaga zarówno w pracy nad rozwojem zdolności specjalnych, jak i w rozwijaniu słabszych stron funkcjonowania. Sposób pracy dwutorowy: z jednej strony wsparcie talentów, z drugiej wykorzystanie mocnych stron do rozwoju słabszych jest gwarancją odniesienia przez każde dziecko sukcesu na miarę jego możliwości. Jest to podstawa pracy z dzieckiem w naszym przedszkolu.